Vrouwelijk leiderschap: kom jij tot je recht in je werk?

Kwaliteiten als verbinden, luisteren, klaarstaan voor anderen, communicatief vaardig zijn, denken vanuit 'wij' in plaats van 'ik', intuitïe en kwetsbaarheid zijn belangrijk. En dat wordt ook op de werkvloer steeds meer onderkend. Sterker nog; ze zijn zelfs broodnodig om een prettige werksfeer te creëren én om doelstellingen te behalen. Dit zijn mooie kwaliteiten die veel voorkomen bij dienstverlenende beroepen als managementondersteuner, maar ze maken je niet zichtbaar, sterker nog: het zijn eigenschappen die het in de hand werken dat je onzichtbaar bent. Hoe kun je wél zichtbaar zijn?

Maak jezelf niet onnodig kleiner

Marion: “Het thema zichtbaarheid komt bij heel veel vrouwen voor. Ze zeggen wel vaak ‘Ik hoef niet per se zichtbaar te zijn’ maar daarmee maak je jezelf onnodig kleiner. Je leeft dan niet naar je volle potentie. Sterker nog, je zet jezelf op het tweede plan."

"Vrouwen vinden het vaak niet zo prettig om hun hoofd boven het maaiveld te steken. Ze zijn gewend en geneigd om in de ‘krabbenmand’ te blijven. Als je eruit wilt, en dat gebeurt dus in een echte krabbenmand ook, word je terug de mand in getrokken. Anders verandert de dynamiek en is dat ‘samen’ ook weg. Je moet bij de groep blijven horen. We zijn zeer geneigd om te willen voldoen aan de norm. Voor mannen is het geen drama om alleen te staan.

We zijn zeer geneigd om te willen voldoen aan de norm.

Op welke manier je je zichtbaar wil maken is voor iedereen weer anders. Maar je moet eerst weten wat je positie is, wat voor jou belangrijk is en welke kwaliteiten je wilt neerzetten. Wat is voor jou belangrijk? Wie wil jij zijn? Wat zijn jouw typisch feminiene kwaliteiten? Hoe zet je ze in het op het werk, en hoe zitten ze je in de weg. Wat is jouw kracht, wat zijn de valkuilen en hoe kom je optimaal tot je recht in je omgeving.”

Waarom is dit onderwerp nu belangrijk?

“In deze tijd kunnen vrouwen alles bereiken wat mannen kunnen. En dat betekent dat we ook wel eens in elkaars vaarwater zitten, dat er een hardere manier van optreden is en druk om mee te blijven doen. Terwijl we zo verschillen. Mannen- en vrouwenbreinen zitten nu eenmaal iets anders in elkaar en vullen elkaar uitstekend aan.

Vrouwen zijn over het algemeen gefocust op samenwerken, consensus, afstemming, iedereen aan boord krijgen en houden, sfeer. En mannen zijn vooral gericht op resultaten, doelen, handelen, ze houden van krachtig optreden. Ik noem het weleens het verschil tussen ‘cirkels’ en ‘lijnen’, anderen noemen het yin en yang. Je kunt dus als vrouw masculiene eigenschappen inzetten, en andersom natuurlijk. We hebben allemaal onze eigen combinatie van masculiene en feminiene eigenschappen ontwikkeld.

Maar ja, wie wordt er tegenwoordig beoordeeld op ‘een goede sfeer’ tijdens de beoordelingscyclus? Niemand. Secretaresses en andere ondersteuners zijn zeer dienstverlenend, ze doen het goed voor anderen en zijn enorm servicegericht. Het is daarbij goed om ook nee te kunnen zeggen en grenzen aan te geven. Zonder hardheid, zonder dat het ten koste gaat van wie jij bent of de ander.”

Hoe kunnen daadkracht en kwetsbaarheid samengaan?

“Het belangrijkste hierin is opnieuw te leren dat die kwetsbaarheid er mag zijn. Dan kunnen we pas op een goede manier daadkrachtig zijn. Maar er wordt nog heel veel weggestopt, om de lieve vrede te bewaren bijvoorbeeld. Het is natuurlijk heel spannend, om dat stukje van jezelf te laten zien. Maar als die kwetsbaarheid er mag zijn komt er ook een andere daadkracht, veel meer in balans en authentieker.

Toen kort geleden een vriendin overleed, reed ik de volgende ochtend naar Zeeland om een training te geven aan een groep over coachend leidinggeven. De hele weg ernaartoe heb ik huilend in de auto gezeten, anderhalf uur lang. Kan ik wel voor die groep staan, dacht ik.

Op die bewuste dag, startte ik de training een keer anders, en dat beviel ook. Normaal gesproken kan ik een knop omzetten. Ik ga gewoon aan de slag. Maar die dag begon ik met vertellen. Dat was spannend, maar het onderwerp ‘coachend leidinggeven’ gaf daar ook ruimte voor: je mag jezelf laten zien. Het zorgde zelfs voor een veilige sfeer in de groep, het doet iets met anderen als jij dat durft, dan ontstaat er een andere sfeer en dynamiek. Ik merkte in het voorstelrondje dat iedereen ook meer van zichzelf liet zien.

Het gaat er hierbij om dat je er kan zijn met alles wat bij je hoort én wat je te doen heb.

Dat is ook daadkracht: je staat er, je werkt, je neemt het mee in de dag. Het gaat om authentiek zijn met wat er is. Daadkracht is ook niet alleen doorpakken, maar aanwezig zijn.”

Waar is nog winst te behalen voor vrouwen?

“Het is heel goed als je elkaar als vrouwen onderling ondersteunt en versterkt. Ik zag al op de basisschool van mijn dochter hoe hard het er daar al aan toegaat tussen die meiden. Dat meidenvenijn richt zich er totaal op of je binnen of buiten de groep valt. Ze zijn ontzettend kattig, zijn kritisch op elkaar, op elkaars kleding en haar, hoe iemand praat en doet.

Het is heel goed als je elkaar als vrouwen onderling ondersteunt en versterkt”

Dat zie je nog steeds terug, ook op de werkvloer. Irritaties die een eigen leven gaan leiden, roddels, niet uitspreken maar het laten sudderen, maar daardoor verstoor je juist de relatie. De lieve vrede bewaren kan echt volkomen contraproductief zijn.
Wat dat betreft kunnen we heel wat leren van mannen, die veel meer een soort broederschap aangaan: dat je elkaar niet afvalt en voor elkaar opkomt.”